Để đảm bảo an toàn lao động cho công nhân và tăng cao năng suất sản phẩm, cần áp dụng đúng tiêu chuẩn chiếu sáng trong quá trình sản xuất. Đồng thời, doanh nghiệp cần nắm vững cách tính toán chiếu sáng hợp lý để quản lý nhà xưởng một cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí.
Quy định pháp luật về tiêu chuẩn ánh sáng trong sản xuất
Các quy định và tiêu chuẩn kỹ thuật do cơ quan quản lý đề ra định nghĩa tiêu chuẩn chiếu sáng cho nhà xưởng công nghiệp. Mục tiêu của tiêu chuẩn này là cung cấp các giải pháp thiết kế chiếu sáng hiệu quả cho từng xưởng sản xuất khác nhau. Tuân thủ bộ tiêu chuẩn chiếu sáng giúp doanh nghiệp tiết kiệm điện năng và đem lại hiệu quả công việc tốt nhất. Sử dụng hệ thống chiếu sáng khoa học trong nhà xưởng sẽ tạo một môi trường làm việc tốt cho thị giác. Điều này đảm bảo sức khỏe và sự thoải mái của người lao động trong quá trình làm việc. Hệ thống chiếu sáng này có thể sử dụng ánh sáng từ Mặt Trời, đèn điện hoặc kết hợp cả hai để đạt được hiệu quả tối ưu.
Tiêu chuẩn Việt Nam 7114:2008: Tiêu chuẩn về chiếu sáng vùng làm việc
STT |
Khu vực chức năng |
Độ rọi |
Chỉ số hoàn màu (Ra) |
Mật độ công suất |
Giới hạn hệ số chói lóa |
1 |
Xưởng sản xuất, nhà máy |
200 |
80 |
>13 |
19 |
2 |
Phân xưởng gia công chi tiết |
300 |
80 |
>13 |
19 |
3 |
Khu vực dây chuyền sản xuất |
750 |
80 |
>13 |
22 |
4 |
Khu vực kiểm định chất lượng thành phẩm |
500 |
80 |
>13 |
22 |
5 |
Khu vực nhà kho |
100 |
80 |
<8 |
19 |
Việc chiếu sáng đúng tiêu chuẩn là rất quan trọng để tạo ra một môi trường làm việc hiệu quả và an toàn cho người lao động. Dưới đây là những yêu cầu chính về chiếu sáng và an toàn mà bạn đã đề cập:
-
Độ rọi (Illuminance): Độ rọi là mức độ ánh sáng chiếu vào một bề mặt làm việc. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nhìn thấy và hiệu quả làm việc của nhân viên. Mức độ độ rọi cần phù hợp với các yêu cầu công việc cụ thể, nhưng chung quy định là độ rọi đạt độ đồng đều cao trên bề mặt làm việc.
-
Chỉ số hoàn màu (Color Rendering Index – Ra): Chỉ số hoàn màu đo lường khả năng của ánh sáng làm tái hiện màu sắc của các vật thể so với ánh sáng tự nhiên. Chỉ số hoàn màu từ 60 – 100 đảm bảo rằng ánh sáng chiếu lên bề mặt làm việc sẽ giúp hiển thị màu sắc chính xác và tự nhiên.
-
An toàn cho người lao động: Ánh sáng không nên gây chói hoặc lóa mắt cho người lao động, vì điều này có thể gây khó chịu, mệt mỏi và giảm năng suất làm việc. Đèn chiếu sáng nên được thiết kế và định vị sao cho tránh ánh sáng trực tiếp chiếu vào mắt người sử dụng. Ngoài ra, cũng cần xem xét việc sử dụng các thiết bị chống chói, ví dụ như màn che hoặc bộ lọc ánh sáng, nếu cần thiết.
Những tiêu chuẩn này được thiết lập để đảm bảo rằng môi trường làm việc được chiếu sáng đúng cách, tạo ra điều kiện làm việc tốt nhất cho nhân viên và đảm bảo an toàn trong quá trình làm việc.
Quy chuẩn kỹ thuật Quốc Gia: QCVN 09:2013
Để đáp ứng yêu cầu thiết kế nhà xưởng với diện tích từ 2500m2 trở lên, có một số quy chuẩn áp dụng trong việc thiết kế hệ thống chiếu sáng và sử dụng năng lượng hiệu quả.
-
Mật độ công suất ánh sáng: Đối với không gian nhà xưởng, cần có mật độ công suất ánh sáng tối đa để đảm bảo khả dụng và đồng đều trong toàn bộ không gian. Mật độ công suất ánh sáng được tính bằng tổng công suất của các đèn chiếu sáng chia cho diện tích của không gian làm việc. Mức độ mật độ công suất ánh sáng cụ thể sẽ phụ thuộc vào các yêu cầu công việc và tiêu chuẩn quy định.
-
Hiệu suất sử dụng năng lượng: Công trình xây dựng, bao gồm nhà xưởng, nên tuân thủ các quy chuẩn và quy định về hiệu suất sử dụng năng lượng. Điều này bao gồm việc sử dụng các thiết bị chiếu sáng và hệ thống điều khiển năng lượng hiệu quả, nhằm giảm thiểu lượng năng lượng tiêu thụ mà vẫn đảm bảo ánh sáng đủ mức cần thiết cho hoạt động sản xuất. Các quy chuẩn và quy định này có thể bao gồm việc sử dụng đèn LED tiết kiệm năng lượng, hệ thống cảm biến để điều chỉnh ánh sáng tự động, hoặc sử dụng các biện pháp tiết kiệm năng lượng khác.
Tiêu chuẩn ánh sáng trong nhà xưởng
Tiêu chuẩn ánh sáng nhà xưởng đặt ra những yêu cầu chung để đảm bảo môi trường làm việc an toàn và hiệu quả. Dưới đây là một số yêu cầu chính theo tiêu chuẩn ánh sáng nhà xưởng:
Yêu cầu chung theo tiêu chuẩn ánh sáng nhà xưởng
Phân bố độ chói hợp lý
-
Hệ thống ánh sáng trong nhà xưởng cần được thiết kế sao cho độ chói đồng đều và hợp lý. Mục tiêu là tránh tình trạng ánh sáng gây chói lóa mắt ảnh hưởng đến thị giác của người lao động. Điều này đảm bảo rằng không có vùng ánh sáng quá sáng hoặc quá tối trong nhà xưởng.
-
Sự đồng đều trong độ chói là một yếu tố quan trọng để tránh tình trạng nhà xưởng có các vùng sáng tối khác nhau. Nếu không đồng đều, việc thao tác và làm việc trong nhà xưởng sẽ bị ảnh hưởng, và có thể gây ra khó khăn trong quá trình làm việc và ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm cuối cùng.
-
Khi thi công hệ thống chiếu sáng trong nhà xưởng, cần tuân thủ tiêu chuẩn ánh sáng trong sản xuất để đảm bảo độ chói đồng đều và phân bố ánh sáng khắp không gian của nhà xưởng.
Hướng ánh sáng đạt chuẩn
-
Hệ thống chiếu sáng trong nhà xưởng cần được thiết kế để ánh sáng được phân bố đồng đều trên toàn bộ diện tích. Điều này đảm bảo rằng không có khu vực nào trong nhà xưởng có ánh sáng quá yếu hoặc quá mạnh, đồng thời đạt được tiêu chuẩn chiếu sáng đề ra.
-
Một yếu tố quan trọng trong thiết kế hệ thống chiếu sáng là đảm bảo không xuất hiện bóng đổ trong khu vực sản xuất và làm việc. Điều này đảm bảo rằng công nhân có thể làm việc một cách chính xác và không bị ảnh hưởng bởi bóng đổ. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các vị trí làm việc có thiết bị máy móc, nơi mà bóng đổ có thể gây trở ngại cho thao tác và ảnh hưởng đến chất lượng công việc.
Độ rọi theo yêu cầu
-
Hệ thống ánh sáng trong nhà xưởng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng hiệu suất làm việc. Độ rọi của ánh sáng và sự tập trung chính xác vào bề mặt làm việc đóng vai trò quan trọng trong tạo ra một môi trường làm việc hiệu quả. Theo tiêu chuẩn chiếu sáng TCVN-7114-2008, các khu vực sản xuất cần đạt độ rọi tối thiểu là 300 lux để đảm bảo cả công nhân và chất lượng sản phẩm cuối cùng.
-
Nghiên cứu của W.J. Van Bommel cung cấp thông tin quan trọng về mối quan hệ giữa độ rọi và năng suất lao động. Theo nghiên cứu này, khi độ rọi được tăng từ 100 lux lên trên 300 lux, có thể tạo ra một sự gia tăng đáng kể lên đến 80% trong năng suất lao động. Điều này chỉ ra rằng việc cung cấp đủ ánh sáng trong môi trường làm việc có thể có ảnh hưởng lớn đến hiệu suất làm việc và kết quả sản xuất.
Tiêu chuẩn nhiệt độ màu và chỉ số hoàn màu
-
Chỉ số hoàn màu là một thước đo để đánh giá sự chân thực về màu sắc của ánh sáng. Khi chỉ số hoàn màu tăng từ 80 đến 100, ánh sáng sẽ có độ chân thực màu sắc cao hơn. Điều này rất quan trọng trong việc kiểm tra chất lượng sản phẩm, giúp người thao tác có thể nhìn rõ và đánh giá màu sắc của sản phẩm một cách chính xác.
-
Để đạt được hiệu quả tốt nhất, nhà xưởng nên sử dụng các thiết bị chiếu sáng có nhiệt độ màu rộng. Khi nhiệt độ màu được điều chỉnh phù hợp, người lao động sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi làm việc trong nhà xưởng.
-
Theo tiêu chuẩn ánh sáng trong sản xuất, dải nhiệt độ màu phù hợp cho nhà xưởng công nghiệp là từ 4000K đến 6000K. Việc sử dụng ánh sáng trong dải nhiệt độ màu này giúp tạo ra một môi trường làm việc tốt, đảm bảo chất lượng sản phẩm và đáp ứng yêu cầu của tiêu chuẩn ánh sáng.
Giảm thiểu sự nhấp nháy
-
Khi đèn trong nhà xưởng nhấp nháy quá nhiều, điều này không chỉ gây khó chịu mà còn có thể ảnh hưởng xấu đến thị giác của công nhân. Hiện tượng ánh sáng nhấp nháy trong thời gian dài có thể gây ra các tác động không tốt đến sức khỏe mắt của con người.
-
Vì vậy, khi phát hiện hiện tượng ánh sáng nhấp nháy, cần khắc phục ngay lập tức để tránh hỏng đèn và ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất. Việc khắc phục sự cố này không chỉ giúp duy trì hiệu quả hoạt động của nhà xưởng mà còn bảo vệ sức khỏe và an toàn của công nhân.
Số lần bảo dưỡng đèn led tối thiểu
-
Việc bảo dưỡng đèn chiếu sáng trong nhà xưởng nhiều lần không chỉ làm rút ngắn tuổi thọ của đèn mà còn làm đèn hỏng nhanh hơn so với việc bảo dưỡng định kỳ. Điều này có thể gây ra sự gián đoạn trong hoạt động sản xuất và tăng chi phí sửa chữa.
-
Do đó, mỗi nhà xưởng cần thiết lập một kế hoạch bảo dưỡng đèn chiếu sáng nhằm giảm số lần bảo dưỡng. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm năng lượng điện mà còn giảm chi phí sửa chữa. Bằng cách đảm bảo rằng việc bảo dưỡng được thực hiện đúng thời gian và định kỳ, nhà xưởng có thể tối ưu hóa sử dụng đèn chiếu sáng và duy trì hiệu suất hoạt động tốt nhất.
Tiêu chuẩn ánh sáng trong sản xuất của một số ngành phổ biến
Ngành công nghiệp cơ khí, chế tạo máy
-
Trong các ngành cơ khí, yêu cầu về độ rọi ánh sáng là rất quan trọng để đảm bảo môi trường làm việc được cung cấp đủ ánh sáng. Điều này đảm bảo công nhân có thể thực hiện các nhiệm vụ kỹ thuật một cách chính xác và an toàn.
-
Tuy nhiên, trong ngành cơ khí, yêu cầu về chỉ số hoàn màu thường không cao. Chỉ số hoàn màu trung bình từ 50 đến 80 đã đủ để đáp ứng các yêu cầu cơ bản về ánh sáng. Trong các công việc kỹ thuật, độ chân thực màu sắc của ánh sáng không đòi hỏi quá cao và chỉ cần đảm bảo công nhân có thể nhận biết và phân biệt các chi tiết kỹ thuật một cách đúng đắn.
Công việc sản xuất |
Độ rọi (lux) |
Chỉ số hoàn màu (Ra) |
Tháo khuôn phôi |
200 |
60 |
Rèn, hàn, nguội |
300 |
60 |
Gia công thô và chính xác trung bình |
300 |
60 |
Gia công chính xác |
500 |
60 |
Vạch dấu, kiểm tra |
750 |
60 |
Xưởng kéo dây, làm ống |
300 |
60 |
Gia công đĩa độ dày >5mm |
200 |
60 |
Gia công thép tấm độ dày <5mm |
300 |
60 |
Chế tạo dụng cụ, thiết bị cắt |
750 |
60 |
Lắp ráp thô |
200 |
80 |
Lắp ráp trung bình |
300 |
80 |
Lắp ráp nhỏ |
500 |
80 |
Lắp ráp chính xác |
750 |
80 |
Mạ điện |
300 |
80 |
Xử lý bề mặt và sơn |
750 |
80 |
Chế tạo công cụ, khuôn mẫu, đồ gá lắp, cơ khí chính xác và siêu nhỏ |
1000 |
80 |
Ngành công nghiệp sản xuất điện tử
-
Trong ngành sản xuất thiết bị điện tử như vi mạch điện tử và lắp ráp thiết bị điện tử siêu nhỏ, yêu cầu về độ rọi ánh sáng là rất cao. Điều này đảm bảo rằng người thao tác có đủ ánh sáng để thực hiện các công việc một cách chính xác và chính xác. Độ rọi ánh sáng cao cũng giúp đảm bảo chất lượng sản phẩm với mức độ chi tiết nhỏ và độ chính xác cao.
-
Ngoài ra, yêu cầu về chỉ số hoàn màu trong ngành điện tử cũng cao. Chỉ số hoàn màu từ 80 đến 100 được yêu cầu để đảm bảo ánh sáng có màu sắc chân thực và chính xác. Điều này là cần thiết để công nhân có thể nhận biết và phân biệt đúng các màu sắc trong quá trình làm việc, đặc biệt là khi làm việc với các linh kiện nhỏ và phức tạp trong thiết bị điện tử.
Ngành sản xuất |
Đội rọi ( Lux ) |
Chỉ số hoàn màu (Ra ) |
Lắp ráp vi mạch điện tử vào bảng mạch |
950 |
80 – 100 |
Kiểm tra linh kiện điện tử |
800 |
80 – 100 |
Lắp ráp thiết bị cỡ nhỏ |
800 |
80 – 100 |
Tinh chế những chi tiết nhỏ |
1000 |
80 – 100 |
Lắp ráp sản phẩm |
600 |
80 – 100 |
Ngành công nghiệp chế biến thực phẩm
-
Trong ngành công nghiệp thực phẩm, tiêu chuẩn ánh sáng trong sản xuất đặt yêu cầu cao về độ rọi và chỉ số hoàn màu. Điều này nhằm đảm bảo rằng môi trường làm việc trong nhà xưởng đáp ứng được tiêu chuẩn thiết kế và mang lại không gian lao động chất lượng và hiệu suất cao.
-
Độ rọi ánh sáng cao là cần thiết để đảm bảo công nhân có đủ ánh sáng để thực hiện các công việc một cách chính xác và an toàn trong quá trình sản xuất thực phẩm. Điều này giúp giảm nguy cơ sai sót và đảm bảo sự chuẩn xác trong quá trình xử lý và gia công các sản phẩm thực phẩm.
-
Chỉ số hoàn màu cao cũng là một yếu tố quan trọng trong ngành công nghiệp thực phẩm. Chỉ số hoàn màu cao đảm bảo ánh sáng có màu sắc chân thực và tự nhiên, giúp công nhân nhận diện và phân biệt chính xác các màu sắc của các loại thực phẩm và nguyên liệu.
Ngành sản xuất |
Đội rọi ( Lux ) |
Chỉ số hoàn màu (Ra ) |
Nghiền vật liệu |
300 |
60 – 80 |
Sơ chế nguyên liệu thô |
150 |
60 – 80 |
Chế biến và lọc |
500 |
60 – 80 |
Đóng gói |
500 |
80 – 100 |
Composite (FRP): Vật liệu đa năng cho ánh sáng chất lượng trong các công trình
Trong các công trình, tiêu chuẩn về cường độ ánh sáng đóng vai trò quan trọng để đảm bảo mức độ chiếu sáng tối ưu và an toàn cho các hoạt động trong không gian đó. Vật liệu Composite (F.R.P) có thể đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn này như sau:
-
Chất lượng truyền sáng: Vật liệu Composite (F.R.P) có khả năng truyền sáng tốt, cho phép ánh sáng tự nhiên xuyên qua và lan tỏa trong không gian. Điều này giúp giảm sự phụ thuộc vào ánh sáng nhân tạo và tiết kiệm năng lượng điện.
-
Chống tia cực tím: Một số loại Composite (F.R.P) được thiết kế để có khả năng chống tia cực tím, ngăn chặn tia UV từ ánh sáng mặt trời xuyên qua. Điều này làm giảm nguy cơ tác động tiêu cực của tia UV đến sức khỏe và an toàn của người sử dụng.
-
Độ bền ánh sáng: Vật liệu Composite (F.R.P) có khả năng chống phai màu và giữ được độ bền ánh sáng trong thời gian dài. Điều này đảm bảo rằng vật liệu không mất đi tính năng ánh sáng của nó sau một thời gian sử dụng và duy trì chất lượng ánh sáng đáng tin cậy.
Tiêu chuẩn lắp đặt
Vị trí lắp đặt
-
Để đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn ánh sáng trong quá trình sản xuất tại nhà xưởng, cần xác định một vị trí lắp đặt hợp lý cho đèn LED. Vị trí này cần đảm bảo rằng ánh sáng đèn chiếu tới từng khu vực làm việc một cách đồng đều, tránh tạo ra các vùng có độ rọi không đồng nhất có thể gây mỏi mắt và chói mắt cho người lao động.
-
Ngoài ra, trong việc chọn vị trí lắp đặt, cần lưu ý rằng hướng ánh sáng không được tạo ra các bóng che khuất tầm nhìn. Điều này giúp đảm bảo tầm nhìn rõ ràng và không gây cản trở cho các hoạt động sản xuất.
-
Việc lựa chọn và xác định vị trí lắp đặt đèn LED một cách hợp lý là rất quan trọng để đảm bảo môi trường ánh sáng tối ưu, tăng cường hiệu suất làm việc và đảm bảo an toàn cho người lao động trong quá trình sản xuất.
Khoảng cách lắp đặt
Khi tiến hành lắp đặt đèn LED, cần xác định khoảng cách phù hợp để đảm bảo số lượng đèn đủ để chiếu sáng đồng thời đáp ứng tiêu chuẩn ánh sáng. Có hai phương pháp chính để chọn khoảng cách lắp đặt đèn LED, dựa trên chiều dài và chiều rộng của nhà xưởng.
-
Khoảng cách lắp đặt theo chiều dài: Trong phương pháp này, đèn LED được lắp đặt với khoảng cách cố định theo chiều dài của nhà xưởng. Khoảng cách này phải được tính toán sao cho mỗi đèn chiếu sáng đủ rọi tới vùng làm việc, đồng thời tránh tạo ra các vùng tối giữa các đèn.
-
Khoảng cách lắp đặt theo chiều rộng: Trong phương pháp này, đèn LED được lắp đặt với khoảng cách cố định theo chiều rộng của nhà xưởng. Tương tự như phương pháp trên, khoảng cách này cũng cần được tính toán để đảm bảo đèn chiếu sáng đủ rọi tới từng vùng làm việc và tránh tạo ra các vùng tối.
Cách tính khoảng cách đèn theo chiều dài của nhà xưởng
-
Đo đạc chiều dài của nhà xưởng để có thông số cụ thể.
-
Xác định số lượng đèn LED mà bạn muốn lắp đặt trong một hàng dọc theo chiều dài của nhà xưởng. Điều này có thể phụ thuộc vào tiêu chuẩn ánh sáng cần đạt được và công suất chiếu sáng của từng đèn.
-
Tính toán khoảng cách giữa các đèn LED trong hàng dọc theo chiều dài của nhà xưởng. Để làm điều này, chia chiều dài của nhà xưởng cho số lượng đèn trong một hàng. Khoảng cách này sẽ là khoảng cách giữa các đèn LED liên tiếp.
-
Lưu ý rằng khoảng cách giữa đèn LED đầu tiên và tường của nhà xưởng sẽ bằng một nửa khoảng cách giữa các đèn trong hàng. Điều này giúp đảm bảo phân bố đều và tối ưu ánh sáng.
-
Tiếp tục quá trình tương tự để tính toán khoảng cách lắp đặt đèn LED theo chiều rộng của nhà xưởng. Thay vì sử dụng chiều dài của nhà xưởng, bạn sẽ sử dụng chiều rộng và tính toán số lượng đèn trong một hàng theo chiều rộng.
Đảm bảo tiêu chuẩn ánh sáng trong quá trình sản xuất là một yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu suất làm việc của công nhân. Thiết kế chiếu sáng phải tuân thủ các quy định của pháp luật về chiếu sáng và an toàn lao động. Denlednhaxuongcaocap.com là đối tác đồng hành tin cậy của doanh nghiệp trong việc tư vấn và lắp đặt hệ thống thiết bị ánh sáng.